КъМКъУ-ну халкъла аралы бийик билим берген школу

Х.М. Бербеков атлы Къабарты-Малкъар къырал университет тыш къыраллыладан специалистлени хазырлау бла минг тогъуз жюз алтмыш тогъузунчу жылдан бери кюрешеди. Бек алгъа ала Сирияда бла Иорданияда жашагъан адыгладан келечиле болгъандыла. Озгъан ёмюрню токъсанынчы жылларында алгъыннгы Совет Союзну халкъ билим берген къырал комитетини оноуу бла бизни окъуу юйде тыш къыраллы гражданлагъа хазырлыкъ бёлюмю ачылгъан эди. Эки минг экинчи жылда уа Россейни билим бериу министерствосуну оноууну чеклеринде тыш къыралладан бизде окъурукъ студентлени хазырлау учрежденияланы тизмеси жарашдырылгъанды. Бизни университет ол тизмеге эки минг ючюнчю жылда киргенди. Минг тогъуз жюз сексен ючюнчю жылдан тышындан келген студентле кёбее баргъанлары бла ала бла ишлеген битеулю университетли деканат къуралгъанды. Кёре келгенибизча, кесини халкъла аралы ишинде университет тыш къыраллагъа специалистлени хазырлауну тири бардырады. Ала бла ишлеген замандан бери аллай специалистлени саны сегиз жюзден атлагъанды, аланы санында илмуланы отуз кандидаты, бири уа илмуланы доктору бардыла. Бийик окъуу юйюбюзде кеслерини билимлерин студентледен сора да, аспирантла, стажёрла эм магистрантла ёсдюрюрге боллукъдула. Орус тилни билмеген тыш къыраллы студентле бир жылгъа къошакъ билим берген бёлюмге, аны бошагъандан сора уа сайлагъан факультетлерини биринчи курсларына алынадыла. Ал хазырлыкъны бардыргъан бёлюм ишлегенли, аны мингден кёп адам бошаялгъанды, аспирантурасын къыркъдан асламы, интернатураны жыйырмадан кёбю, стажировканы уа отуз тыш къыраллы жаш адам. Тыш къыраллы студентле бла ишлеген факультетни къауумуна орус тил эм быллай студентлеге битеулю билим берген дисциплинала кафедра киреди. Бизде ишлеген профессорлукъ-преподавательлик къаууму уа, теориялы эм практикалы ишле бла кюреше, билим алыуну бийик тёрге чыгъаралгъандыла. Жашауубузда бек магъаналы, экономикада практикли, алчы сорууланы тамамлаялгъан усталаны чыгъарадыла. Халкъла аралы бийик школну директору Аскер Владимирович Вакашевди, аны орунбасары – Оксана Хавпачева.

Билим бериуню Халкъла аралы школуну халкъла аралы байламлыкъла управлениясыны эки бёлюмю барды – халкъла аралы байламлыкъ бёлюм бла визалы болушлукъ эм миграциялы эсеплениу бёлюмле. Халкъла аралы байламлыкъ Управлениясы кесини ишинде уллу эсни халкъла аралы байламлыкъгъа, халкъла аралы академиялы тириликге, экспортлу эсеплеуге бла кесини борчлу чеклеринде миграциялы амаллагъа къарайды. Бизни управление Россейни Конституциясына тыяна ишлейди, федеральный законлагъа бла билим бериуде тийишли актлагъа,миграциялы, экспертли къарау, урунууну къоруулау келишимле, университетни уставына, алимли советини оноуларына эм кёп башхала.  Управленияны руководствосу бийик окъуу юйюбюзню алимле советини члениди.

Подготовила: Токмакова М. А. (республиканское радио)